Denk je in deze onzekere crisistijd wel eens: hoe kan ik met vertrouwen blijven kijken naar mijn medemens en mijn toekomst?
In de eerste maanden van de crisis zag je dat mensen solidair met elkaar waren. De angst was zo groot dat de leider van Nederland het volledige vertrouwen kreeg. Zelfs als er “100% beslissingen moeten worden genomen op basis van 50% informatie” zoals premier Rutte zei in zijn mediatoespraak aan het Nederlandse volk. Juist die angst voor het ongrijpbare en de urgentie noodzaken tot het geven van vertrouwen aan hem. De eigen macht wordt daarmee deels overgedragen aan de leider en brengt ook een sterk groepsdenken met zich mee. Tegenspraak of tegenwerking wordt als verraad aan de groep gezien.
Nadat de directe urgentie voorbij was en de situatie begon te wennen zag je dat het vertrouwen en de solidariteit niet meer zo vanzelfsprekend zijn. We willen nu meer informatie en weten wat waar is en wat niet. Op grond waarvan worden beslissingen genomen en wie beslist er eigenlijk? Ook gaat de aandacht meer naar de eigen situatie. Voor de leiding van Nederland is het nu zaak om mensen betrokken, alert en gefocussed te houden. Dit gebeurt door de richting en het waarom te blijven aangeven en ook hoe dit gebeurt. Zo duidelijk en transparant mogelijk. De gegeven macht is immers niet vanzelfsprekend meer.
Informatie is in deze crisis belangrijk en hoe daarmee om wordt gegaan. Als Nederlanders waren we eerst onwetend en daarna kwam er in hoog tempo via (social)media en internet steeds meer informatie vrij en beschikbaar. Soms zelfs te veel. Berichten die soms tegenstrijdig, onjuist, complotgericht of nep zijn. Dit leidde tot verwarring, kritische vragen en de behoefte aan discussie. Soms ook tot afhaken en murwheid. We zitten nu in de fase dat een goede afstemming met elkaar nodig is op grond van goede informatie. Een fase waarbij je zelf kunt beslissen over je eigen veiligheid en van de ander. De tijd zal leren hoe dat bij de individuele vaccinatie een rol gaat spelen.
Dit proces van vertrouwen-op-de-ander naar vertrouwen-op-jezelf tot vertrouwen-op-elkaar zie je ook sterk terug bij teamontwikkeling. Voordat je met elkaar kan bouwen is veiligheid en vertrouwen nodig. De leidinggevende bereikt dit via empathie, doen wat wordt beloofd. Het je werkelijk kunnen inleven in de ander en begrijpen waar deze staat, en wat deze ervaart. Luisteren, vragen stellen en met elkaar betrekken bij de besluitvorming. Dit versterkt de positie van de medewerkers, de groep en van de leider. Het doet groeien.
Het goede van een crisis is dat het duidelijk maakt wat al zwak was of waar een barst in zat. Of het nu gaat om relaties, werk of financiën. De crisis dwingt tot stilstaan en bezinnen op wat er is en kan komen. Een open houding waarbij twijfel en vragen worden toegejuicht en beantwoord. Waar leiderschap groeit en beslissingen uiteindelijk aan waarde winnen.
Leiders van nu zorg ervoor dat met empathie, oprechte interesse en op open wijze de discussie gevoerd wordt met elkaar. Het zorgt voor verbinding die de groep sterker maakt en de veiligheid vergroot. De angst neemt af en er ontstaat weer ruimte voor creativiteit. Creativiteit die nodig is om van deze crisis een kans te maken een andere weg te kiezen met elkaar. En om samen deze weg met moed en vertrouwen in te gaan. “Want macht verschijnt waar liefde verdwijnt” zei Carl Gustav Jung, grondlegger van de analytische psychologie, al. Omgekeerd geldt ook. Dan moet je wel weten hoe je liefde op tafel krijgt en houdt. Met vertrouwen.